TIẾP NHẬN VÀ HƯỚNG DẪN THỰC TẬP LÀ HÌNH THỨC GẮN KẾT PHỔ BIẾN NHẤT GIỮA DOANH NGHIỆP VÀ CƠ SỞ GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP

Lễ ký kết hợp tác triển khai triển khai Đề án “Hỗ trợ Học sinh sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” (Nguồn: baodansinh.vn)

1. Thực hiện chương trình công tác năm 2018 của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Viện Khoa học Giáo dục nghề nghiệp đã thực hiện Điều tra, khảo sát nhu cầu đào tạo về GDNN gắn với việc làm đáp ứng thị trường lao động năm 2018. Đối tượng khảo sát là các doanh nghiệp hoặc cơ sở sản xuất – kinh doanh (sau đây gọi tắt là doanh nghiệp)đang sử dụng lao động là học sinh/sinh viên (HSSV) tốt nghiệp các nghề trọng điểm của một số trường cao đẳng đang đào tạo nghề trọng điểm.

Kết quả khảo sát 2735 doanh nghiệp cho thấy, ngành nghề sản xuất – kinh doanh chính của các doanh nghiệp là xây dựng và các hoạt động tư vấn có liên quan đến xây dựng, kiến trúc (509 doanh nghiệp); tiếp đến là cơ khí, cơ khí chế tạo, đúc kim loại, gia công kim loại (361 doanh nghiệp); mua bán, sửa chữa ô tô, các bộ phận phụ trợ ô tô và xe có động cơ khác (239 doanh nghiệp); lĩnh vực sản xuất dược, mỹ phẩm, hóa chất là ít doanh nghiệp được khảo sát nhất (36 doanh nghiệp).

Hình 1.1. Doanh nghiệp chia theo ngành nghề sản xuất – kinh doanh

Đơn vị tính doanh nghiệp

(Nguồn: Điều tra, khảo sát nhu cầu đào tạo về GDNN gắn với việc làm đáp ứng thị trường lao động năm 2018”, Viện khoa học Giáo dục nghề nghiệp, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp)

Có 1289/2735 doanh nghiệp (47.13%) có hợp tác với cơ sở GDNN. Trong đó, hình thức hợp tác phổ biến nhất là tiếp nhận và hướng dẫn học viên thực tập tại doanh nghiệp, sau đó là tiếp nhận nhà giáo đến tham quan/ thực tập tại doanh nghiệp. Những hình thức hợp tác sâu hơn như liên kết, tổ chức đào tạo với cơ sở GDNN; tham gia xây dựng chuẩn đầu ra; chia sẻ chi phí đào tạo…chưa được phổ biến nhiều.

Hình 1.2. Hình thức hợp tác với cơ sở giáo dục nghề nghiệp

Đơn vị tính: Lượt doanh nghiệp

(Nguồn: Điều tra, khảo sát nhu cầu đào tạo về GDNN gắn với việc làm đáp ứng thị trường lao động năm 2018”, Viện khoa học Giáo dục nghề nghiệp, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp)

Tỷ lệ hợp tác với cơ sở GDNN tương đối cao (47.13%) vì ngành nghề sản xuất – kinh doanh chính của các doanh nghiệp/cơ sở sản xuất kinh doanh là xây dựng và các hoạt động tư vấn có liên quan đến xây dựng, kiến trúc (509 doanh nghiệp); tiếp đến là cơ khí, cơ khí chế tạo, đúc kim loại, gia công kim loại (361 doanh nghiệp); mua bán, sửa chữa ô tô, các bộ phận phụ trợ ô tô và xe có động cơ khác (239 doanh nghiệp). Đây là những ngành kỹ thuật, có nhu cầu lao động qua đào tạo GDNN cao. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp được khảo sát là doanh nghiệp/cơ sở sản xuất kinh doanh đang sử dụng lao động là HSSV tốt nghiệp các nghề trọng điểm của một số trường cao đẳng đang đào tạo nghề trọng điểm.

2. Điều tra lao động và nhu cầu sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp năm 2018 của Cục Việc làm với đối tượng là các doanh nghiệp hạch toán kinh tế độc lập, được thành lập trước ngày 01/01/2018, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và đang hoạt động sản xuất – kinh doanh tại thời điểm điều tra, với quy mô lao động từ 10 lao động trở lên. Đây là cuộc điều tra mẫu được suy rộng cho 21 ngành kinh tế cấp 1.

Kết quảđiều tra cho thấy, năm 2018 cả nước có khoảng 630 nghìn doanh nghiệp, tỷ lệ doanh nghiệp có hợp tác với cơ sở GDNN là 7,55%. Trong đó, hình thức hợp tác chủ yếu của các doanh nghiệp với các cơ sở GDNN là tiếp nhận và hướng dẫn học viên thực tập tại doanh nghiệp (26.235 lượt doanh nghiệp); gửi lao động đến học tại cơ sở GDNN (22.262 lượt doanh nghiệp).

Hình 2.1. Hình thức hợp tác giữa doanh nghiệp và cơ sở GDNN

Đơn vị tính: Lượt doanh nghiệp

(Nguồn: Tính toán từ cuộc điều tra “Nhu cầu sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp năm 2018” của cục Việc Làm)

Với tỷ lệ doanh nghiệp có hợp tác với cơ sở GDNN là 7,55% trên tổng số khoảng 630 nghìn doanh nghiệp trên cả nước, như vậy sẽ có khoảng gần 47.500 doanh nghiệp có hợp tác với cơ sở GDNN. Như vậy, năm 2018, với tổng số 1954 cơ sở GDNN thì tính trung bình 1 cơ sở GDNN có hợp tác với khoảng 24 doanh nghiệp.

Như vậy, qua kết quả 2 cuộc điều tra, khảo sát với quy mô khác nhau nhưng đều cho thấy hình thức hợp tác phổ biến nhất giữa doanh nghiệp với cơ sở GDNN là tiếp nhận và hướng dẫn học viên thực tập tại doanh nghiệp. Những hình thức hợp tác có sự tham gia của doanh nghiệp sâu hơn trong lĩnh vực GDNN như cử cán bộ tham gia xây dựng chương trình, xây dựng tiêu chuẩn nghề, tham gia đánh giá kết quả học sinh trong quá trình học tập, cử cán bộ/chuyên gia tham gia giảng dạy tại cơ sở GDNN, hợp tác đào tạo,… đang còn hạn chế.

Phùng Lê Khanh, Lê Thị Hồng Liên

Viện Khoa học giáo dục nghề nghiệp